درباره آموزش مجازی در روزهای کرونایی بیشتر بدانید
تاریخ انتشار: ۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۶۶۱۵۷۷
به گزارش خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، فراگیران علم و دانش و اطلاعات در هرحوزهای علاقهمند به دریافت و یادگیری حجم انبوهی از اطلاعات هستند که به آنها در انجام امورشان کمک کرده و افراد را از تواناییهای مختلف در حوزههای متفاوت بهرهمند کند.
برخی محدودیتها در فراگیری علوم مختلف و همچنین پیشرفت تکنولوژی و فناوری اطلاعات سبب شد تا در کشور راهکار تازهای برای یادگیری علوم مختلف به کار گرفته شود که بر اساس آن افراد با استفاده از فناوریهای در دسترس خود برای یادگیری علوم مختلف به صورت غیر حضوری استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بیشتر بخوانید: وزارت ارتباطات: آموزش مجازی دانشجویان با ترافیک رایگان انجام میشود
بسیاری از مهارتها و کلاسها از طریق آموزش غیرحضوری و مجازی به مخاطبان ارائه میشد، اما تمام فضای آموزشی کشور توسط آموزش غیرحضوری پوشش دهی نمیشد.
پس از شیوع ویروس کرونا در کشور، مدارس، دانشگاهها و مراکز آموزشی از جمله مهمترین مکانهایی شناخته شدند که بخشی بسیار بزرگی از جمعیت کشور را درون خود جای داده و آلوده شدن این بخش میتواند پیامدهای بسیار ناگواری را به همراه داشته باشد. در این راستا تصمیمی مبنی بر تعطیلی مدارس و مراکز آموزشی اتخاذ شد.
با تداوم روند شیوع این ویروس و فراهم نشدن ایمنی لازم برای حفظ سلامت دانشآموزان، دانشجویان و کارکنان مراکز آموزشی، برای رفع مشکل تدریس دروس به محصلان، آموزش مجازی آغاز به فعالیت در این زمینه کرد.
دانشگاهها و مراکز آموزشی اقدام به راه اندازی سایتها و سامانهها با میز کارهای متفاوت برای دسترسی دانشجویان خود به اساتید و برگزاری کلاسهای درس کردند؛ آموزش و پرورش نیز برای حل این مشکل در بین دانش آموزان اقدام به راه اندازی سامانهای با نام «شاد» برای آموزش مجازی پایههای تحصیلی قبل از دانشگاه کرد.
سامانه یعنی مجموعه یا ترکیبی از اجزا یا قطعات و وسایل که در قالبی یکپارچه برای تحقق هدفی خاص با هم کار میکنند. آموزش مجازی یعنی ارائه آموزش به صورت غیر حضوری و با استفاده از ابزار و تکنولوژیهای الکترونیکی.
به طور کلی آموزش مجازی به چهار دسته کلی متنی، انیمیشنی، صوتی و تصویری و آموزش مجازی آنلاین تقسیم میشود؛ آموزش مجازی متنی به گونهای است که مطالب آموزشی به صورت متن از روشهای مختلفی مانند صفحات وب یا پیام رسانها به دست مخاطب رسیده و مخاطب از این محتوا استفاده میکند، این آموزش برای فراگیر و مدرس بسیار وقتگیر و خسته کننده بوده و یادگیری در این روش به پایینترین سطح خود میرسد.
آموزش مجازی به صورت انیمیشنی به صورتی است که محتوای آموزشی در فایلهای فلشی عرضه میشود و نسبت به متن از قابلیت گرافیک بهتر برخوردار است و اشکال استفاده شده در محتوا باعث یادگیری بهتر میشوند، اما در این آموزش نیز درصد یادگیری پایین است.
در آموزش مجازی صوتی و تصویری مدرس در فایلی صوتی و یا تصویری به تشریح محتوای آموزشی پرداخته و و با جزئیات تمام و به صورت واضح و شفاف مطالب درسی را به فراگیر منتقل میکند. آموزش مجازی آنلاین نیز به این صورت است که هر دو طرف یعنی آموزش دهنده و فراگیر به صورت همزمان با هم ارتباط برقرار میکنند و شبیه سازی خوبی از محیط کلاس ایجاد میشود و با هم در تعامل هستند؛ فراگیر میتواند سوالات خود را با استاد و مدرس خود مطرح کرده و رفع ابهام در آموزش صورت گیرد. این نوع آموزش در حال حاضر کاملترین نوع آموزش مجازی است.
در این راستا برای افزایش بهره وری آموزش در روزهایی که ویروس کرونا مردم را وادار به بیرون نرفتن و قرنطینه خانگی کرده است، بهترین روش آموزش مجازی و غیرحضوری آنلاین است تا فراگیر بیشترین حجم محتوای آموزشی را دریافت کرده و کمترین مشکل برای او به وجود آید.
هر سامانه مجازی نیازمند ابزارهایی برای استفاده بهینه مخاطبان خود است که ابزارهایی که به طور عمومی در اکثر سامانههای آموزش مجازی مشترک است معرفی شده اند:
مدیریت کاربران و دسترسی ها: امکانی که بتوان کاربران مختلفی مانند فراگیر، مدرس، کارشناس آموزش یا مدیر سیستم را در آن تعریف کرد و دسترسیهای مجازی برای آن کاربر را مشخص کرد.
مدیریت ارائه درسها: امکانی که بتوان درسهای مختلفی تعریف کرد و در صورت لزوم درسها را در گروههای آموزش خاصی ارائه کرد.
تمرین: امکانی که بتوان در جهت ارزیابی آموختههای فراگیر استفاده کرد. تمرین معمولا به صورت متنی ارائه میشود و فراگیر میتواند به صورت متنی یا در قالب یک فایل پاسخ را ارسال کند.
انجمن یا تالار گفتگو: امکانی که حول یک محور یا موضع مشخص بتوان به بحث و گفگتو پرداخت.
کلاس مجازی: امکانی که بتوان یک ارتباط همزمان با حضور فراگیران و مدرس برقرار کرد. فراگیران صدا و تصویر مدرس را داشته باشند و در صورت لزوم خود آنها نیز بتوانند صدا و تصویر خود را منتقل کنند.
پیام داخلی: قابلیتی که امکان ارسال و دریافت پیام به صورت غیر همزمان (آفلاین) را به استفاده کنندگان خود میدهد.
آزمون: امکانی در جهت ارزیابی آموختههای فراگیر در قالب پرسشهای مختلف از قبیل پرسشهای چند گزینهای تک جوابی، چند گزینهای چند جوابی، ارتباطی، ترتیبی، جای خالی است.
نمره دهی: قابلیتی است که امکان ثبت نمره برای فعالیتهای انجام شده توسط فراگیرها را فراهم میکند.
صدور کارنامه یا گواهینامه: امکانی است که نمایش نمرههای اخذ شده یک فراگیر در یک دروه آموزشی در قالب کارنامه یا صدور یک گواهینامه با نمره قبولی را میسر میکند.
هزینه کم این دوره ها، تردد نداشتن و هزینههای اضافی برای رفتن به محل آموزش از مهمترین مزایای آموزش مجازی محسوب میشود. همچنین در این روش آموزشی فراگیر میتواند با نحوه آموزش خود و سطح یادگیری خود آموزش را زمان بندی کند و از هر فایل آموزش در یک مقطع زمانی بهره گرفته و زمان را مدیریت کند. همچنین سطح یادگیری در آموزش مجازی به مراتب بالاتر از آموزشهای دیگر بوده و به روز رسانی و همگام سازی در این آموزش به راحتی و به سرعت انجام میشود. فایلهای این آموزشها معمولا در هر زمان و مکانی در دسترس بوده و فراگیر میتواند در صورتی که آموزش را به درستی یاد نگرفت به دفعات تا یادگیری کامل از آن استفاده کند.
ادامه روند آموزشی مدارس و مراکز آموزشی به صورت آموزش غیر حضوری در برخی مقاطع به دلیل فراهم نبودن امکانات و زیر ساختهای لازم و آمادگی ناکافی فضای آموزش مجازی کشور برای پوشش دهی این حجم از کلاس غیرحضوری، مشکلاتی را برای مخاطبان خود به وجود آورده و اعتراض آنها را برانگیخت. همچنین برخی از محصلان نیز از مزایای آموزش مجازی و سامانههای مورد استفاده سخن گفته و اعلام رضایت میکنند.
در گزارشهای بعدی به مشکلات دانشآموزان و دانشجویان در زمینه آموزش آنلاین و تغییراتی که این موضوع در وضعیت فضای مجازی کشور به وجود آورده است میپردازیم.
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: دنیای ارتباطات آموزش و پرورش دانش آموزان ویروس کرونا مراکز آموزشی کرونا در ایران فراگیر می تواند مراکز آموزشی آموزش مجازی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۶۶۱۵۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جای خالی معلمان ماهر مجازی
نه تنها لازم است معلمان با آخرین فناوری همراه باشند، بلکه باید آگاهی کافی نسبت به نحوه استفاده از ابزار دیجیتال برای کلاس را داشته باشند. معلمان مدرن باید خود را با فناوری های جدید وفق دهند تا با سبکهای جدید یادگیری همگام شوند.
به گزارش ایسنا، به نقل از نورنیوز: فناوریهای جدید در عرصه ارتباطات زمینه ساز تحولات سریع و غیر قابل بازگشتی در جهان شدهاند. این تحولات بخشهای مهمی از زندگی فردی و اجتماعی جوامع را تحتتأثیر قرار دادهاند. نظام آموزشی نیز از جمله ساختارهایی است که تحت تأثیر این فناوریها قرار گرفته و به نظر میرسد این کنشپذیری همچنان ادامه داشته باشد. رشد و فراگیر شدن استفاده از فناوری دیجیتال و شبکههای اجتماعی در این میان شاید از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر امر آموزش باشد. فضای وب و شبکههای اجتماعی از یک سو به عنوان منبعی برای دریافت اطلاعات بی شمار برای دانشآموزان به شمار میروند و از سوی دیگر ارتباط آنها را با گروههای همسان برقرار میسازند. بعد از همه گیری کرونا نیز نقش دیگری برای شبکههای اجتماعی در امر آموزش فراهم آمد. در این دوران شبکههای اجتماعی به بستری برای ارتباط معلمان و دانشآموزان تبدیل شدند و در واقع نقش کلاسهای درس را پیدا کردند.
فارغ از این که کدام شبکه برای تدریس به کار گرفته شد، چالشی که پیش آمد این بود که برخی از معلمان با فناوری دیجیتال و فضای جدید آشنایی چندانی نداشتند و حتی در این زمینه از دانشآموزان خود چندین پله عقبتر بودند. این مسأله سبب بروز مشکلات فراوانی در امر تدریس مجازی شد و حتی در برخی موارد اسباب شوخی و خنده دانشآموزان را نیز فراهم آورد که خلاف جایگاه والای معلم است. تمام اینها سبب میشود تا آشنایی معلمان با فضای شبکههای اجتماعی و نحوه کار با آن به عنوان نیازی اساسی در امر تدریس در دوره حاضر تلقی شود. این امر از سویی به جهت نزدیکی با دانشآموزانی که عمدتا (حتی به غلط) کاربران این شبکهها هستند، مهم است و از سوی دیگر بروز دوباره شرایطی مشابه پاندمی ایجاب می کند تا معلمان مهارتهای استفاده از شبکههای اجتماعی و مناسبات آن را فرا گیرند.
ما در چند سال اخیر شاهد پیشرفتهای زیادی در فناوری آموزشی بودهایم و از آنجا که همچنان شاهد این رشد سریع خواهیم بود، نه تنها لازم است معلمان با آخرین فناوری همراه باشند، بلکه باید آگاهی کافی نسبت به نحوه استفاده از ابزار دیجیتال برای کلاس را داشته باشند. در واقع معلمان مدرن باید خود را با محیط آموزشی در حال تغییر و فناوری های جدید وفق دهند تا با سبکهای جدید یادگیری همگام شوند.
در بستر آموزش آنلاین، کل فرآیند آموزش و یادگیری از طریق اینترنت و با استفاده از ابزارهای تکنولوژی و نیز شبکههای اجتماعی انجام میشود، از این رو دانش کافی معلمان در زمینه فناوری ضروری به نظر میرسد.
در حال حاضر برخی مدارس در طول سال تحصیلی از ابزارها و بسترهای آموزشی آنلاین مختلف برای ارائه درس و ارتباط با خانواده استفاده میکنند. این شیوه بویژه پس از دوران همه گیری کرونا مرسوم شد چرا که از یک سو در زمان و انرژی کادر آموزشی و خانواده دانشآموزان صرفه جویی میکند و از سوی دیگر در مقاطع زمانی دیگری همچون آلودگی هوا مدارس را به کل به تعطیلی نمیکشاند و کلاسها را در بستر آنلاین برقرار می کند.
مهارتی که ذهن معلم را به دانشآموزان نزدیک میکند
در دورهای که کودکان از سنین پایین با فناوری دیجیتال آشنا میشوند، اگر معلم تنها به تسلط به کتب درسی اکتفا کند ممکن است از قافله تغییر مناسبات ارتباطات مجازی عقب بماند.
اکرم جعفری، معلم شاغل در آموزش و پرورش در این باره به نورنیوز میگوید:«وقتی دانشآموزان تسلط کافی به استفاده از ابزار دیجیتال را دارند و همچنین از تمام وقایعی که در شبکههای اجتماعی روی می دهد خبر دارند، معلم هم باید بتواند خودش را متناسب با این شرایط به روز کند. برخی معلمان ممکن است بگویند از این شبکه ها خوششان نمیآید یا وقت و حوصله آن را ندارند اما آگاهی نسبت به این فضا برای آنها لازم است چرا که در این صورت میتوانند بهتر متوجه آن چه در ذهن دانشآموزان میگذرد باشند. از طرف دیگر در دوره کرونا که معلمان مجبور شدند کلاس ها را به صورت آنلاین برگزار کنند مشاهده کردیم که برخی معلمان هیچ آشنایی با این فضا نداشتند و به سختی با آن ارتباط برقرار میکردند و حتی فرستادن فایل از طریق شبکه های اجتماعی برای آنها دشوار بود. این تجربه نشان داد که اگر معلمان این مهارتها را پیدا کنند میتوانند ارتباط بهتر و موثرتری با دانشآموزان داشته باشند و ما هم مشاهده میکردیم که دانشآموزان با معلمانی که به این فضا واردتر هستند بیشتر ارتباط میگیرند و او را به خود و در واقع به نسل خود نزدیکتر میدانند.»
فارغ از تسلط معلمان به فناوری دیجیتال و شبکههای اجتماعی، معلمان آنلاین باید دارای خصوصیاتی باشند که کار در این فضا را برای آنها سادهتر کند.
احمد مولایی، معلم یکی از مدارس تهران هم درباره ویژگیهای معلم آنلاین به نورنیوز میگوید:«در محیط آموزش دیجیتال آن گروه از معلمانی که تفکر خلاقانه دارند کمک بیشتری به دانشآموزان می کنند چرا که فضای آموزش آنلاین به طور کلی ممکن است بعد از مدتی خسته کننده شود. به صورت کلی مدرسه آنلاین دانشآموز را وارد فضای جدیدی میکند و به او فرصت تجربههای جدید را میدهد که معلم در این تجربهها باید کنار دانشآموز باشد. ویژگی مهم معلمان در آموزش آنلاین در دسترس بودن آنهاست که البته این مسأله ممکن است مشکلاتی را برای معلم ایجاد کند اما از طرفی هم اطمینان خاطری برای دانشآموز ایجاد میکند و او را به آموزش آنلاین علاقه مندتر میسازد. در بستری که انعطافپذیری آن نسبت به آموزش حضوری به مراتب بیشتر است، ممکن است شیوههای سنجش دانشآموزان از طریق امتحان کمی تغییر کند. در این زمینه یک معلم ماهر میتواند بدون برگزاری امتحان، به روشهای متعدد عملکرد دانشآموزان را ارزیابی کرده و میزان پیشرفت آنها را دریابد و بر اساس آن آموزش را ادامه دهد.»
هزینهای برای تقویت مهارت آنلاین
درست است که بالا بردن مهارت معلمان در فضای دیجیتال دارای اهمیت است اما این ارتقا نیازمند صرف وقت و هزینه شرکت در دورههایی است که به این منظور برگزار می شود.
مطالعه بهترین روشهای تدریس دیگر مربیان در دنیا، شرکت در کنفرانسها، کارگاهها، سمینارها، فرصتهای توسعه شغلی و مطالعه کتابهای مربوط به شیوههای آموزشی از جمله کارهایی است که میتواند در این امر کمک کننده باشد اما با توجه به شرایط اقتصادی شاید برای همه معلمان مقدور نباشد از چنین امکاناتی استفاده کنند بنابراین لازم است مسئولان آموزش و پرورش به برگزاری دورههای مفید در این زمینه و نیز پرداخت کمک هزینه به معلمان برای شرکت در کلاسهای آموزشی و سمینارهای جهانی اقدام کنند.
اهمیت فراگیری مهارتهای آنلاین برای معلمان سبب شده در این رابطه پژوهشهایی در سراسر دنیا انجام شود.
در مقاله ای که با عنوان «تجربیات معلمان از تدریس آنلاین در طول کووید ۱۹» در سال ۲۰۲۴ در سایت کتابخانه ملی پزشکی NIH منتشر شده، بر اهمیت فراگیری مهارتهای دیجیتال برای معلمان تأکید شده است. نتایج این پژوهش بر مصاحبه با گروهی از معلمان و بیان تجربیات آنها از تدریس در دور دو ساله آنلاین در طول همهگیری کرونا به دست آمده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که با وجود مشکلاتی که سیستم آموزش به دلیل اختلال ناشی از همهگیری با آن مواجه شد، معلمان از مجموعهای از ابزارهای دیجیتالی برای ارائه محتوا و ارتقای تعامل استفاده کردند و درک آنها از این فضا عمیقتر شد و به سمت توسعه مهارتهای دیجیتال پیش رفت.
بر اساس این پژوهش اگرچه مهارتهای دیجیتالی معلمان قبل از همه گیری کرونا به دلیل دیجیتالی شدن مداوم جامعه معاصر مورد توجه زیادی قرار گرفته بود، اما این نیاز به طور قابل توجهی در طول دوره همه گیری افزایش یافت. البته اخیرا این نگرانی وجود دارد که در دوران پس از قرنطینه نیاز به افزایش مهارت های دیجیتالی معلمان کمتر حس شود و ضرورت تقویت آن کمرنگ شود. از سوی دیگر چون این موضوع جدید است چندان مشخص نیست که معلمان دقیقا به چه مهارتهای دیجیتالی نیاز دارند و در نتیجه تحقیقات بیشتر در این زمینه باید انجام شود.
ارتقای مهارتهای دیجیتال معلمان در دوره کرونا البته مورد توجه تمام سیستم های آموزشی و مسئولان این امر در سراسر جهان قرار گرفت. محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش وقت در شبکه جامجم عنوان کرد که کرونا با وجود اتفاقات تلخی که رقم زد، ما را با ظرفیتهای جدیدی آشنا کرد و به یک زیست بوم جدیدی وارد شدیم. دنیا سالها بود که در حال کوچ کردن به این زیستبوم بود اما حرکت خیلی کندی داشت و کرونا به یکباره همه جوامع را به یک زیستبوم جدید پرت کرد و در حال حاضر آماری که در دنیا هست حدود ۶۷ درصد معلمان جهان برای اولین بار آموزش مجازی را تجربه میکنند یعنی این ظرفیت مهم به صورت یکسری کارهای مکمل در برخی کشورها مورد استفاده قرار میگرفت اما اینکه جایگزین آموزش رسمی شود، برای اولین بار بود. (فارس، ۹ مهر ۱۳۹۹)
گرچه دوران پاندمی سپری شده اما تجربه گذشته به ما میآموزد که ممکن است دوباره در چنین شرایطی قرار گیریم و نیاز پیدا کنیم که باز در فضای دیجیتال کلاسهای درس را تشکیل دهیم. از آن گذشته در مسیر توسعه، بازگشت به عقب ممکن نیست پس حالا که معلمان در مسیر ارتقای مهارتهای دیجیتال قرار گرفتهاند، دیگر نه تنها نباید به عقب برگشت بلکه پیشرفت در این حوزه میتواند ما در زمره کشورهای پیشرو در زمینه آموزش آنلاین قرار دهد.
انتهای پیام